Reply To: W dawnej prasie o Nowem.

[zimmek]

Pielgrzym, pismo religijne dla ludu 1881
Wiadomości Potoczne

Nowe- W nocy 2 b.m. ok. 2 godz. usiłowali się wkradnąć złodzieje do księgarni Meyera. Atoli właściciel usłyszawszy szelest, zawołał na domowników, przez co złodziei spłoszył, którzy uciekli, zostawiwszy dwa klucze.
I w tej okolicy zamyślają założyć cukrownie i to w Kończycach.
Powiatowy inspektor Huppe przeniesiony na inna posadę a na jego miejsce przybywa inspektor powiatu chełmińskiego p. Dawischeit.
Rzadka rzecz, żeby złodzieje zakradali się do klas szkolnych. A jednak to się tu stało. Nauczyciele, wszedłszy rano do klas swoich, znaleźli szafy porozbijane.
Do jednego domu, w krótkim czasie, już po raz piąty dobijali się złodzieje, ale jak zawsze bez skutku.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.1

Bydgoszcz- 29 grudnia z.r. rzuciła się do wody w zamiarze samobójczym 11letnia dziewczynka, córka robotnika L. Wyratowana i zapytana o powód, odpowiedziała, że głód ją do tego zmusił; przez cały bowiem dzień nic nie użebrała
Pielgrzym rocznik 1881 nr.3

Nowe- W pierwsze święto Bożego Narodzenia, zabrali złodzieje kobiecie, która ze sprawunkami w mieście kupionemi do domu szła, wszystko i jeszcze na dobitkę biedaczkę potyrali.
W tych dniach ukradł złodziej kupcowi Ohm kawał skóry ze składu, lecz został pochwycony i do więzienia wtrącony. Lepiej się udało złodziejowi, który szybę u zegarmistrza Strohm wybił i złoty zegarek damski ukradł, bo chociaż w pogoń za nim kilku ludzi się udało, nie został pochwycony.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.5

Kopytkowo- Znaleziono rano martwą służącą Reginę Krzemińską, w łóżku martwą. Zmarła postawiła była wieczorem naczynie z żarzącymi węglami w swojej sypialni, aby ją ogrzać i potem położyła się tam spać, aby już nie odecknąć.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.13

Nowe- Stodoła na zerwanie jest na sprzedaż u wdowy J. Szczepańskiej w Nowem (Neuenburg Wspr.)
Pielgrzym rocznik 1881 nr.14

Nowe- Im dalej w zimę, tem więcej wydarza się tu kradzieży. 28 z.m wybił złodziej napiętkiem okno wystawne u zegarmistrza Strrohma i ukradł parę zegarków.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.15

Nowe- Nasze miasto liczy 2618 katolików, 1917 protestantów i 359 żydów, razem 4948 mieszkańców.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.16

Świecie- W powiecie naszem panuje obecnie ogólna bieda, bo w niektórych wsiach robotnikom już dawno kartofle wyszły, dla tego byłoby dla powiatu niezmiernej doniosłości, gdyby jak najprędzej budowe kolei z Laskowic do Chojnic rozpoczęto.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.17

Grudziądz- Nigdzie w naszej prowincyi nie taka drożyzna, jak tu u nas. Tu kosztują 2 centnary ziemniaków 3 m. 25 fen., funt wołowiny 60 fen. kopa jaj 3 m. 43fen.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.18

Nowe- W przyszłym miesiącu obierano W Komórsku pod Nowem sołtysa. Obórców było 56; z tych było 47 katolików Polaków, a 9 Niemców ewangelików. Większość głosów, bo 36, otrzymał ewangelik Niemiec p. K. gdy dotychczasowy sołtys p. Karpiński, Polak, 21 tyko dostał. Obierano także członka sejmiku powiatowego. Obórców było 12, z tych było 9 Polaków, 3 Niemców. P. Karpiński odebrał 6 głosów, między temi był 1 głos Niemca, drugi zaś kandydat, Niemiec, także pozyskał 6 głosów, między temi były 4 głosy Polaków. Przy ściślejszym zaś wyborze obranym został p. Karpiński 8 przeciw 4 głosom (2 niem., 2 pol.). (To nam donosi nasz korespondent M., nie dając żadnej uwagi, boć też każdy, czytając to, zdolnym należycie ocenić niewłaściwe postępowanie tych Polaków w Komórsku, którzy woleli głos swój dać Niemcowi, niżeli uczciwemu i doświadczonemu Polakowi. Od dawna niektórzy zamożniejsi mieszkańcy Komórska odznaczali się brakiem przywiązania do wiary i narodowości. A skąd to pochodzi? Oto nie czytają polskich i katolickich gazet, ale od dawna karmią się trującymi wyziewami fałszywego liberalizmu niemieckiego. Nie dziw więc, że pozbywają się coraz więcej szlachetniejszych uczuć. Przyp. Red.)
Pielgrzym rocznik 1881 nr.19

Grudziądz- Tu w ostatnim czasie zaszły przypadki tyfusu plamistego.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.19

Nowe- Pewien przedsiębiorca berliński zamierza połączyć miasto nasze z koleją żelazną o wąskich torach z projektowanym przystankiem na kolei Wschodniej. Kolej ma potem nabyć miasto w połączeniu z powiatem.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.21

Nowe- Dnia 5 b.m. zjawił się tu u parobka Lieca w Rynkówce 6 do 7 letni chłopczyk, który nie zna ani nazwiska rodziców ani miejsca skąd pochodzi.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.21

Nowe- Sejmik powiatowy przeznaczył na budowę żwirówki z Nowego do przystanku kolei żelaznej 24,250 m. a dom chorych w Nowem rocznie 300 m., a na utrzymanie progimnazyum świeckiego 4,500 m.
W przeszłą sobotę ukradziono leśniczemu z okolicy w jednym z tutejszych handli sakiewkę z 30 markami.
Przed tygodniem starali się złodzieje ponownie zakraść do mieszkania tutejszego właściciela drukarni, ale przez stróża nocnego spłoszeni zostali.
Komunalne podatki mieszczan wynoszą 30,713 m., to jest 400 procent podatku klasowego.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.27

Nowe- Posiadłość dotychczas do Jana Radzimowskiego w Echstaedt, a teraz do mnie należącą, odległą 12 mili od Nowego i tuż nad szosą położoną składającą się z około 19 mórg pysznej roli, z bardzo dobremi budynkam, mam zamiar pod dogodnymi warunkami sprzedać. L. Jacoby z Nowego
Pielgrzym rocznik 1881 nr.28

Poznań- Znowu 100 wieśniaków z powiatu wrzesińskiego i średzkiego przejeżdżało przez tutejszy dworzec centralny, udając się do Ameryki. Nowy to dowód jak niesłychane rozmiary przybiera obecnie gorączka emigracyjna i jak koniecznemi są rządowe środki, aby choć w części zapobiec dalszemu wyludnianiu się kraju.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.29

Tczew- Na zarybianie Wisły zasadzono w niej już około 20,000 młodych kalifornijskich łososi a wkrótce towarzystwo rybne zasadzi 155,000 łososi reńskich
Pielgrzym rocznik 1881 nr.33

Kwidzyn- Z naszego miasta i okolicy wyjechało w ostatnim czasie kilkanaście rodzin do Ameryki.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.42

Nowe- Na posiedzeniu reprezentacyi miejskiej z dnia 6 b.m. wybrano w pierwszym oddziale Kupca Kachwang a w drugim kupca J. Wollenweber jako członków reprezentacyi. Wybory te mają jednakowoż zostać obalone dla nieregularności i jakiejś nie zachowanej formalności.
Kiedy tego samego dnia rzemieślnicy nasi z jarmarku w Osiu wieczorem wracali, zostali na drodze przez kilku nietrzeźwych ludzi napadnięci, wyzwani a nawet pobici. Rzemieślnicy nasi, którym się udało kilku z napastników poznać, oddadzą ta sprawę sądowi.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.42

Nowe- Rada miejska odrzuciła jednogłośnie wniosek regiencyi o podwyższenie dochodu tutejszych nauczycieli i to ze względu na smutny stan finansowy miasta.
Komunalny podatek wynosi już teraz 400 procent klasowego.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.46

Nowe- Dyrekcya wschodniej kolei żelaznej gotowa jest wybudować kolej żelazną jako odnogę Milewa (między Warlubiem a Czerwińskiem) do Nowego, jeżeli obrachunki pokażą, że się opłaci.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.50

Nowe- Dnia 10 b.m. o 4 godz. wybuchł tu w cukiernika Lehmanna w jego nieobecność ogień, który po kilkugodzinnej czynności udało się opanować, taki iż tylko główny dom zrujnowany a na pobocznym budynku tylko dach zniszczony. Meble po największej części uratowano.
Dnia 9 b.m. dano ucztę pożegnalną lekarzowi doktorowi Keił, który się przenosi do Zwickau. Jego następca, doktor Seidel, już tu przybył.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.54

Koronowo- Niedawno ojciec tu utopił własnego 11letnigo syna. Jako powód tej zbrodni podaje aresztowany brak środków na wyżywienie.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.56

Świecie- Pobór do wojska nastąpi w naszym powiecie tu dnia 1go i 2go czerwca a w Nowem 3go i 4go czerwca. Każdy przełożony gminy pod kara 10 marek zobowiązany ludzi ze swej gminy osobiście przedstawić.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.57

Nowe- Dnia 21 b.m. o 2 godz. po poł. spaliły się zabudowania mieszkalne i gospodarskie chałupnika Heinricha w Komórsku. Zdaje się, że ogień specjalnie podłożony.
Przed kilku dniami zgorzały; dom, stajnia i stodoła chałupnika Jankowskiego w Zdrojach.
Owczarz Dzikowski z Pięknego dworu należącego do Kończyc przy piłowaniu gałęzi spadł z topoli i natychmiast skonał.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.61

Nowe- W nocy z 27 na 28 maja spalił się w Komórsku dom mieszkalny rzeźnika Waske, nadto stodoła i stajnia. Mieszkańcy ze snu przebudzeni zdołali tylko życie uratować z wyjątkiem wyrobnicy Laske, która w płomieniach śmierć znalazła, a wyrobnik stary, który się starał krowę swą z palącej stajni wydostać, mocno na rękach i twarzy poparzony został.
Las nasz miejski, w którym dotychczas gospodarka była bardzo kiepska, został przez król. nadleśniczego w 70 obryt podzielony, z których corocznie jedna zostanie wyciętą i natychmiast znowu zasianą. Miasto będzie teraz przynajmniej zysk jakiś i dochody choć małe z lasu swego miało.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.62

Nowe- Na zebraniu w Komórsku postanowiono do wydziału powiatowego wysłać petycyą o wybudowanie szosy z Warlubia do Komórska, Osieka (Komerau) i Mątawy. Dyrektor krajowy uznał potrzebę tej szosy i udzielenie budowlanej premii ze strony prowincyi dla postanowionej już przestrzeni z Warlubia do Bąkowskiego młyna od przeprowadzania tej szosy dalej zależnem uczynił.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.64

Nowe- W przeszłym tygodniu został w Komórsku 5 letni chłopak zasypany, gdy się bawiąc się z rówieśnikami swymi, schował w dziurze, z której ludzie piasek biorą. Chłopaka wyciągnięto już nieżywego.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.65

Nowe- Tutejsze Towarzystwo św. Cecylii, mające za zadanie pielęgnowanie śpiewu kościelnego, zamierza w uroczystość św. Piotra i Pawła zrobić wycieczkę do lasu miejskiego.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.69

Pelplin- Od czwartku pokazuje się na niebie kometa; który w najprzód w południowej Ameryce spostrzeżono. Ma on bardzo wspaniałe jądro a miotłę zwróconą prawie wprost ku gwiazdzie biegunowej. Stoi on w znaku woźnicy w bliskości jasnej bardzo gwiazdy rcapellar1; (mała koza) pod 40tym stopniem szerokości północnej a 90tym długości wschodniej. Długość ogona wynosi na jakie półtora metra (4 stopy 8 cali).
Pielgrzym rocznik 1881 nr.72

Nowe- W Jani leśnej dziecko pasące gęsi zostało przejechane, wskutek czego zmarło.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.73

Nowe- Wiadomość, jakoby książę Karol pruski zamierzał kupić Rynkówkę, nie potwierdza się.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.80

Nowe- Zdaje się, że tylko przypadek przeszkodził w wykonaniu strasznej zbrodni. Chałupnik P. żonę swoję częściej poniewierał, gdy ta przytułku szukała w domu siostry swojej, odgrażał się, że mieszkańców domu razem usmaży. Niewiasty czuwały całą noc. Rano znaleziono drzwi zabarykadowane palami a pod słomą w dachu kilka szmat oblanych petrolejem i węgle, co świadczyło o zamiarze podpalenia.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.84

Grudziądz- Dnia 19 b.m. założył się z kimś dawniejszy posługacz hotelu, że wypije 9 kwaterek wódki i do tego zje 4 funty kiełbasy. Gdy wypił 7 kwaterek, prawie bez duszy został zaniesiony do domu chorych, gdzie drugiego dnia umarł.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.87

Nowe- Podczas gdy pierwszy tegoroczny kometa tak się od nas oddalił, iż bez sztucznych szkieł go widzieć nie można, zbliża się obecnie drugi kometa, również obecnie dla nieuzbrojonego oka niewidzialny.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.87

Nowe- W jednej z tutejszych kuźni pracuje czeladnik, któremu chłopcy się psocić lubili. Gdy to znowu onegdaj czynili, pochwycił czeladnik kosę i trafił nią syna tutejszego majstra krawieckiego tak nieszczęśliwie, że nogę znacznie mu skaleczył.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.89

Nowe- W tem lecie zostaną usypane we Wiśle od brzegu pod Nebrowem dwie wielkie tamy faszynowe (główki). Jedna tama, około 400 kroków długa, jest już gotowa. Już podczas budowy utworzyła się poniżej niej, prawie w środku rzeki, duża wyspa piaskowa, przez którą właściciel przewozy p. Kalkstein kazał położyć drogę faszynową. Stary pram przewozi od brzegu niebrowskiego do wyspy piaskowej, zdamtąd do brzegu nowskiego przewozi pram łodziowy umocowany na linie z drutu. Cała przeprawa trwa 10 minut, podczas gdy przed paru dniami wymagała godzinę czasu i dłużej. Faszyny dla drugiej tamy już przywieziono.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.90

Nowe- Chłopczyk jedenastoletni z Bochlina zbliżył się nadto do wiatraka i zabitym został.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.92

Nowe- W niedzielę rano o 3 12 godz. zostali mieszkańcy naszego miasta wołaniem rgorer1; ze snu zbudzeni. Palił się budynek Murawskiego na grudziądzkim przedmieściu. Usiłowaniom naszej straży ogniowej powiodło się rychło ogień opanować.
Dyrektor teatru Hoffmann, który od 15 maja daje przedstawienia w Grudziądzu, ma podobno na początku przyszłego miesiąca do nas przybyć.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.98

Nowe- W przeszłym tygodniu aresztowano tu w przytulisku rzemieślniczem czeladnika stolarskiego, który rektorowi R. w Grudziądzu skradł złoty zegar z łańcuszkiem.
Stodoła i stajnia wdowy Hochschulz w Kamionce spaliły się przed tygodniem razem z całym prawie tegorocznym sprzętem.
Uczeń szewski H. znowu pożgał ostrym nożem czeladnika szewskiego R. choć niedawno tylko za podobną zbrodnię czterotygodniowe więzienie odsiedział.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.99

Nowe- Dnia 31 b.m. oderwała się ciężka waga zegara na wierzy kościoła katolickiego, przebiła podwójną posowę i z częścią tejże spadła do kościoła, który na szczęście wtenczas był próżny.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.102

Nowe- W przeszłym tygodniu wrócił stolarz G., który przed rokiem wywędrował do Ameryki. Zaręcza, że wielu innych wychodźców wróci, skoro będą mieli pieniądze na podróż.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.107

Świecie- Dnia 14 b.m. nastapiło rpoświęcenier1; nowo zbudowanej synagogi żydowskiej przez rabina dr. Salzbegera z Chełmna.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.107

Nowe- Robotnik L. w Pastwisku pijany tak pobił żonę czyniącą mu zarzuty, że wnet umarła. Zbrodniarza odprowadzono do tutejszego miejskiego więzienia.
Korzec ziemniaków kosztuje tu teraz 1 m. 20 fen. do 1 m. 50 fen.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.111

Nowe- Właściciel fabryki Voss został przez radę miejska ponownie obrany na członka magistratu w miejsce doktora Synogowitza.
Od zakupienia placu budowlanego, położonego za budynkiem pocztowym, a należącego do fiskusa, odstąpiono, ponieważ pokazało się, że jest za małym do budowy nowego gmachu szkolnego.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.113

Nowe- Na polowaniu właścicielowi cegielni H. eksplodował ładunek, na szczęście sprowadziło to nieznaczne poparzenie ręki.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.114

Grudziądz- Handlarz zbożem R. z Nebrowa uciekł do Ameryki, zabrawszy ze sobą 60,000 m. Wiele posiedzicieli którzy mu zboże sprzedali a zapłaty jeszcze nie otrzymali, ponieśli wielką stratę.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.115

Nowe- Wieś Komórsk została nawiedzona dnia 5 b.m. strasznym pożarem. Ogień wybuchł u chałupnika Erdmana. Spaliło się 9 domów mieszkalnych i trzy stodoły. Poszkodowani albo wcale nie byli ubezpieczeni albo bardzo nizko.
Tutejszy gmach szkolny, od dawna już tylko podporami podtrzymywany, został przez prezesa regiencyjnego p. Massenbacha, który tu w tych dniach z landratem był, uznany jako taki, w którym mieszkać nie można i urzędnik szkolny natychmiast wyprowadzić się musiał.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.116

Gniew- We Wiśle dnia 3 b.m. złapano w sieci rybackiej psa morskiego, który ważył 75 funtów i 4 stopy był długi.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.116

Nowe- Prezes regiencyjny v. Massenbach, odwiedził miasto nasze i oświadczył, że minister nie pozwolił na budowę projektowanego portu.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.119

Nowe- Półwsie jest to wieś, niedaleko Nowego w powiecie Kwidzińskim. Liczy ona 800 mieszkańców katolickich, pomiędzy któremi może 5 familii protestanckich, które po części są chałupnikami, po części rzemieślnikami i komornikami a zatem tylko małą posiadłość reprezentując mało mają znaczenia. Dnia 13go b.m. odbyły się wybory sołtysa i obrali sobie katolicy tamtejsi młynarza Hein na sołtysa, protestanckiego wyznania. Narzekają katolicy, że najważniejsze posady są obsadzone najwięcej protestantami. Ale kiedy oni sami w takim razie, w którym sobie mogą, obrać katolika na sołtysa, obierają protestanta, wtedy oni sami są temu winni i nie mają powodu do narzekania.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.121

Nowe- Dwie sieroty 12 i 10letni chłopczyk, pielęgnowani przez chałupnika Wutkowskiego w Komorsku, zniknęli bez śladu przed kilkoma dniami.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.123

Nowe- Stan zdrowia w mieście i okolicy bardzo niepomyślny. Podczas gdy tyfus w T. jeszcze nie wygasł, rozszerza się nadto tu w mieście dyfterytys nie tylko między dziećmi, lecz też między dorosłymi; z dzieci już wiele umarło.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.125

Nowe- Szanownej Publiczności Nowego i okolicy polecam na zakupna zimowe mój bogato opatrzony skład sukna i bukskinów, a przede wszystkiem we wielkim wyborze materye do sukien, płótna, garnitury futrzane, okrycia dla pań, paletoty po nader tanich cenach. L. Jacoby w Nowem (Neuenburg W/Pr).
Pielgrzym rocznik 1881 nr.128

Nowe- Dawniejszy sługa ewangelickiego kościoła W. uszkodził 16 młodych szczepów nad nowsko-lubieńską szosą. Za to sąd ławniczy skazał go na 3 miesiące więzienia.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.131

Nowe- Cała rodzina, składająca się z matki, trzech dzieci i jeszcze jednej osoby, byłaby padła ofiarą zaczadzenia się, gdyby przypadkowy płacz najmłodszego dziecka nie obudził już nieco odurzonej matki.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.136

Nowe- Rada miejska wszystkiemi głosami przeciw jednemu uchwaliła ofiarować 11,000 m. na szosę do przystanku kolei żelaznej, jaki w bliskości Nowego ma być urządzony.
Wedle urzędowego obliczenia znajduje się w mieście 726 dzieci, obowiązanych do odwiedzania szkoły, a rzeczywiście odwiedza tylko 600 dzieci.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.144

Nowe- W nocy na 15 b.m. zegarmistrzowi Stromowi skradziono zegarki i kosztowne łańcuszki, wartości 1200 m. Podejrzywaja ucznia który dawniej u niego był w kondycyi.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.146

Nowe- Sprawca kradzieży zegarków u p. Stroma został w Bydgoszczy schwycony. Niestety kilka kosztownych zegarków już był sprzedał.
Dyfterytys tu jeszcze ciągle się sroży i wiele dzieci pada jej ofiarą.
Pielgrzym rocznik 1881 nr.148